Op deze vrije woensdag wil ik wel eens de uitdaging aan om weer een 'onbruikbare' route in België te bedwingen, door bussen te nemen met een evenzo onbruikbare dienstregeling. De vorige keer toen ik dat geprobeerd heb, is mijn doel geweest om in Doel te komen met buslijn 31 die normaal gesproken tussen Sint-Niklaas en Kieldrecht rijdt. Eén keer per dag wordt de lijn doorgetrokken naar Doel, en afwijkend op de woensdagen vertrekt deze omstreeks 1 uur in de middag vanuit Kieldrecht in plaats van de gebruikelijke 5 uur in de namiddag, en dat late tijdstip is voor mij ronduit nutteloos. Het is niet alleen de magerheid van die typische klassieke minimale schooldienst die een uitdaging vormt, want om überhaupt naar de halte toe te komen om op deze bus naar Doel op te stappen, ben ik aangewezen op de ook erg magere dienstregeling van bus 19 Breda-Hulst die Antwerpen doorkruist.
Eenmaal eerder liep deze reis al in de soep en tijdens de beide pogingen is de aansluiting die de intercity Amsterdam-Maastricht te 's-Hertogenbosch zou moeten bieden met de intercity naar Roosendaal in het honderd gelopen vanwege vertragingen onderweg naar 's-Hertogenbosch. Het is dat erna nog een sprinter rijdt naar Dordrecht die nog net aan een aansluiting mogelijk heeft gemaakt in Breda, maar anders zou dit een gebed zonder einde zijn geweest.
Er zijn vandaag echter geen reserves: alles moet goed gaan: roeien met de riemen die ik heb in den extreme. Vandaag ga ik naar Durbuy, een mooi klein stadje in de Famenne. Om daar per bus te komen en weer te vertrekken is al geen pretje, maar om in de volgende bestemmingen La Roche-en-Ardenne en Houffalize vanuit Durbuy te komen, is wel een behoorlijke hoop magie voor nodig. Hup-hup, barbatruc en er is een bus die toevallig net goed uitkomt zeg maar, en dat is hoe ik een route gefabriceerd heb die het mogelijk zou moeten maken om in één dag toch deze drie plaatsen te bezoeken, met als voorwaarde, zoals gezegd, dat er geen reserves zijn. Alles moet gesmeerd lopen en eenmaal in België kan ik bij de kleinste fout de hele route al in de prullenbak deponeren en dan ben ik in het ergste geval de pineut omdat er gewoonweg geen bussen of treinen meer zijn die me nog op tijd thuis kunnen helpen brengen.
Foto's komen op Flickr, maar in de tussentijd staan hier er een paar:
Een aperitief: elke woensdag iedere 10 minuten een trein
De NS heeft aangekondigd dat iedere woensdag tot ingang van de nieuwe dienstregeling getest gaat worden met een hyperfrequente dienstregeling op de lijn Amsterdam-Eindhoven, waarbij op deze lijn iedere 10 minuten een 'intercity' gaat rijden om de drukte het hoofd te bieden. Om dat mogelijk te maken wordt wel de lengte van de treinen opgeofferd en wordt de huidige dienstregeling aangepast op enkele punten. Voor mijn 'stamlijn' Zandvoort-Amsterdam heeft dit als gevolg dat de treinen niet meer om :06/:36 vertrekken, maar twee minuten eerder, om :04/:34. Dan zou je denken: dit komt iedere aansluiting ten goede, zeker voor de aansluiting in Haarlem op de intercity naar Vlissingen van vier minuten (wat effectief ook het geval is: mensen hebben een minuut extra overstaptijd) en in Amsterdam op de intercity naar Almere, Amersfoort en Maastricht. Voor de reizigers naar Almere heeft dit inderdaad tot gevolg dat de onmogelijke overstap op de intercity naar Almere van 3 minuten, die nu 4 minuten is, wellicht haalbaar wordt, alhoewel men nog steeds een flinke vaart erachter moet zetten om van spoor 1 naar spoor 11a te 'sporen'. Voor de reizigers naar Maastricht gebeurt er echter iets anders. Weliswaar wordt tussen Amsterdam Centraal en Eindhoven de frequentie opgeschroefd door één extra trein tussen de bestaande treinen te voegen, maar dat betekent wel dat de vertrektijden van de reeds bestaande treinen moeten worden aangepast. Voor de intercity naar Nijmegen verandert er niets, maar de intercity naar Maastricht vertrekt vijf minuten eerder, waardoor de aansluiting tussen de sprinter uit Zandvoort die plots ontstond met de inwerkingtreding van de dienstregeling 2017 evensnel alweer foetsie ging, met tot gevolg dat iedereen vanuit Zandvoort per trein weer zoals vanouds een half uur mag gaan wachten op de eerstvolgende trein richting Maastricht.
Toentertijd, toen die trein toch al geen aansluiting had, had ik een trud om dat vroeg in de ochtend te omzeilen, namelijk door de eerste bus van de dag te nemen en zodoende via Heemstede-Aerdenhout en de intercity naar Amsterdam alsnog eerder aan te komen. Met ingang van de dienstregeling van 2017 hield ook dat feest op omdat het niet meer nodig was: de trein bood immers nu een aansluiting, maar de feitelijke aansluiting door een aanpassing in de vertrektijd van de bus zelf, maakte dat dat zelf op zich niet meer mogelijk werd. Op de één of andere manier is op de woensdag deze aansluiting toch weer theoretisch mogelijk geworden, wat zou maken dat ik toch een 'trein eerder' kan nemen naar Maastricht. Als de bus stipt rijdt, heb ik twee minuten om naar het perron te gaan en daar op de trein te stappen, waarna ik 10 minuten overstaptijd heb in Amsterdam Centraal. Het is erg krap, maar het zou wel mogelijk moeten zijn. Er hangt wel plots een risico aan: als ik uit zou stappen en ik mis de trein in Heemstede-Aerdenhout alsnog, dan ben ik gedoemd een half uur te wachten omdat er vroeg in de ochtend nog geen kwartierdienst is, en als deze volgende trein naar Amsterdam Centraal door welke oorzaak dan ook 10 minuten vertraging zou hebben, zou ik alsnog de 'gewone' aansluiting kwijtraken en zodoende de aansluiting op de intercity naar Hasselt (België) óók missen, met een heel uur vertraging en het einde van het reisplan in zijn geheel tot gevolg. Los van vroeger opstaan moet je er wat voor overhebben...
De risicovolle route
| 05:52 +5 | BUS | Zandvoort Busstation | 80 | Amsterdam Centrum/Elandsgracht |
| 06:24 +2 | - | Station Halfweg-Zwanenburg | Connexxion | |
| 06:39 op tijd | 1 | Halfweg-Zwanenburg | SP | Amsterdam Centraal |
| 06:50 op tijd | - | Amsterdam Centraal | NS | |
| 07:05 op tijd | 4 | Amsterdam Centraal | IC | Maastricht |
| 09:34 op tijd | 3 | Maastricht | NS | |
| 09:48 op tijd | 5a | Maastricht | IC | Hasselt |
| 10:20 op tijd | 5 | Liège-Guillemins | NMBS | |
| 11:14 +3 | 5 | Liège-Guillemins | L | Marloie |
| 11:59 +3 | 1 | Bomal | NMBS | |
| lopen | ||||
| 12:26 +5 | BUS | Bomal Clairval | 99 | Ocquier |
| 12:41 +3 | - | Durbuy Pont | TEC | |
| lopen | ||||
| 15:04 +4 | 1 | Barvaux | L | Marloie |
| 15:11 +3 | Melreux-Hotton | NMBS | ||
| 12:26 +2 | BUS | Melreux Gare Quai 1 | 13 | La Roche |
| 15:39 op tijd | - | Arrêt Provisoire t.h.v. Av. de Hadja | TEC | |
| lopen | ||||
| 16:47 +5 | BUS | La Roche-en-Ardenne Quai de Gravier (Arrêt Provisoire) | 15/2 | Houffalize |
| 17:28 op tijd | - | Houffalize Spar | TEC | |
| lopen | ||||
| 18:13 +4 | BUS | Houffalize Place Albert I | 163c | Gouvy |
| 18:35 +2 | - | Gouvy Gare | TEC | |
| 18:39 op tijd | 2 | Gouvy | IC | Liers |
| 19:54 op tijd | 5 | Liège-Guillemins | NMBS | |
| 20:40 op tijd | 2 | Liège-Guillemins | IC | Maastricht |
| 21:13 op tijd | 5a | Maastricht | NMBS | |
| 21:25 op tijd | 3 | Maastricht | IC | Amsterdam Centraal |
| 23:51 op tijd | 8a | Amsterdam Centraal | NS | |
| 23:56 -1 | 1 | Amsterdam Centraal | SP | Zandvoort aan Zee |
| 00:26 op tijd | 2 | Zandvoort aan Zee | NS | |
Hoe de reis verliep
Iedere woensdag dus een toename van de overstaptijd van 30 minuten ten opzichte van de rest van de week, maar ik ben op de woensdag toegewezen om in bepaalde plaatsen in België te kunnen komen binnen één dag, maar ja, om per trein in Liège te komen heb ik bij de 'normale' vertrektijden al meer dan 40 minuten overstaptijd, dus ach, uiteindelijk zijn de gevolgen van de wijziging gewoonweg 0, tenzij de "Maastrichter" plots zin heeft in 10 minuten vertraging of zo. Ik moet vaak nog een los kaartje kopen voor net over de grens, of binnen België. Nu wil ik echter proberen of de aansluiting met de vroegste bus inderdaad mogelijk is maar Murphy is een ontieglijke klerelijer in de ochtend, want zelfs de eerste bus van de dag komt al aan bij het busstation met vijf minuten vertraging. Zelfs vóórdat ik een bus heb gezien, gaat de eerste aansluiting al de mist in. Hoe moet dat wel niet zijn voor de rest van de dag?
Ik kan uitstappen in Heemstede-Aerdenhout om dan maar een half uur te wachten op de volgende intercity naar Amsterdam in de kou, maar dat doe ik niet. Ik rij gewoon vrolijk door tot Halfweg-Zwanenburg, want bus 80 rijdt ook langs dat station. De buslijn loopt parallel met de spoorlijn tussen Haarlem Spaarnwoude en Halfweg-Zwanenburg en het rare fenomeen vindt plaats waarbij wij tegelijk aankomen met sprinter uit Zandvoort naar Amsterdam (uit Zandvoort oh ironie) in Haarlem Spaarnwoude én in Halfweg-Zwanenburg. Alsof deze bus even snel rijdt met die oude SGMm! De trein haal ik niet meer, dus zal ik een kwartier moeten doden op het station dat koud en kaal aanvoelt in het donker, in de regen.
Bij aankomst op Amsterdam Centraal zie ik pers op het perron van spoor 4. Het zijn journalisten van de NOS die waarschijnlijk reizigers interviewen willen die de nieuwe extra trein nemen willen die naar Eindhoven toe gaat. Mij interviewden ze nog niet, evenmin interviewden ze reizigers die de intercity naar Maastricht willen nemen. Ik was hoe dan ook nog steeds wat brak, dus echt zin in een babbeltje had ik sowieso niet echt. Ik wilde twee uur van de in totaal twee-en-een-halve uur durende rit gebruiken om nog wat bij te tukken.
Deze trein is een geval apart, waarbij de trein vrij rustig is tussen Amsterdam en Utrecht (wanneer iedereen wakker is, is dat wel anders), stampvol tussen Utrecht en 's-Hertogenbosch, goed gevuld tussen 's-Hertogenbosch en Eindhoven, redelijk leeg tussen Eindhoven en Sittard en weer iets gevulder tussen Sittard en Maastricht. Dat patroon herhaalt zich iedere keer wanneer ik die trein gebruik, en dan weet je wel welke gebieden veel reizigers behoeven en welke niet. De keuze tussen de 10-minutenverbinding tussen Amsterdam en Eindhoven is derhalve gerechtvaardigd, maar om nu één van die treinen door te laten trekken vanuit Eindhoven naar Enkhuizen is wat twijfelachtig met uitpuilende trein van en naar Haarlem. Haarlem is een moeilijk geval met een beperkte infrastructuur aan twee sporen, maar toch, het blijft een knelpunt, zelfs met een kwartierdienst aan intercity's én een kwartierdienst aan sprinters tussen Amsterdam en Haarlem. De opening van de Schiphollijn heeft die drukte niet echt verholpen.
De trein komt op tijd aan in Maastricht en ik zie direct dat het stationsplein één grote bouwput is. Een aantal jaren terug werd er geopperd dat er een tram zou komen en dan weer niet, maar ik ga er nu intussen van uit dat de respectievelijke lokale en nationale overheden het er niet mee eens zullen raken, m.a.w. die tram verwacht ik niet. Ik koop mijn kaartjes voor net over de grens en dan kan de rit in de Break naar Liège weer beginnen. Een vrouwelijke medereiziger heeft een verzameling aan Franse treinkaartjes en lijkt zelf ook niet echt een benul te hebben wat ze met het enorme aantal aan enorme tickets aanmoet. Ik zelf weet eigenlijk ook niet wat ik met de enorme overstaptijd aanmoet, maar ja, een beetje rondlopen en kijken of iedereen een beetje braaf is kan op zich niet kwaad.
De trein naar Marloie zit vol met Vlaamse jongeren die allemaal naar Barvaux toe gaan om daar te gaan kajakken. Ik had oorspronkelijk voorzien om ook in Barvaux uit te stappen en vanaf daar te gaan lopen naar Durbuy, en dan eenmaal als ik klaar ben Proxibus 11a te nemen terug naar Barvaux, maar ik krijg eigenlijk op de dag van de reis twijfels over. Enkele sites stellen dat deze bus is opgeheven, maar de TEC stelt dat de bus wel degelijk rijdt, maar zelfs dan weet ik niet of deze Proxibussen het equivalent zijn van de belbussen, en het telefoonnummer heb ik verder ook niet. Om het risico van het ruïneren van mijn plan voor de rest van de dag door het missen van de cruciale trein naar Melreux doordat ik mogelijk een bus niet in zou komen omdat de rit niet gereserveerd is zo klein mogelijk te houden, besluit ik om een halte eerder uit te stappen in Bomal.
Vanaf de halte Clairval in Bomal rijdt een enkele bus van lijn 99 ook naar Durbuy, en wel een stuk eerder. Ik loop door Bomal heen naar het kasteel en wat verder weg van de aangegeven halte in de verwachting dat de bus enkele haltes 'terug' ook zou stoppen, maar de haltes die ik tegenkom hebben geen aanduiding van lijn 99 en dan weet ik dat ik per se naar de bushalte Clairval toe moet. Ik moet 750 meter in vijf minuten afleggen om te voorkomen dat ik deze bus missen ga omdat het de enige bus van de dag is, en omdat ik anders niet in Durbuy komen zal. Ik kom net op tijd aan, maar ik gebied wel te zeggen dat de bus met een lichte vertraging aankomt. De rit is druk met een leger aan kleine, drukke, wilde apen die allemaal naar huis toe willen. Ik ga dat voorlopig nog niet...
Durbuy is een mooi, oud dorp.. eh, stadje dat velerlei buitenlanders aantrekt om ieder mooi punt vast te leggen. Gelijk hebben ze, maar het is maar dat het zomerseizoen net afgelopen is. Ik kom erachter dat tijdens de zomerperiode van juli tot en met augustus er pendelbussen rijden tussen het station van Barvaux en het centrum van Durbuy, en dat is online, zover ik weet, nergens aangegeven geweest. Hoe dan ook: het OV in deze regio is voor toeristen zoals ik ronduit bagger, want de scholieren hebben hier absolute voorrang, of zal ik zeggen, het bestaansrecht van deze lijnen is integraal afhankelijk van scholieren, net als de bus van en naar Doel. Of de bus nu wel of niet rijdt, op de woensdag rijdt vijf voor twee in de middag al niets meer. Op andere dagen rijdt er slechts een rit rond half vijf.
Naar Barvaux lopen kan redelijk in een rechte lijn, maar een uitzichtpunt over Durbuy zal ik onderweg niet vinden. Wel krijg ik aan de top van de heuvel een overzicht over Barvaux met de spoorlijn zelf voorgeschoteld, waar net een trein over rijdt. Ergens vind ik dat mooi omdat ik de trein zo vastleggen kan, maar ergens is het ook wel jammer omdat ik weet dat ik hoe dan ook een half uur wachten moet. Ik besluit het rustiger aan te doen en ik zie naast een Proxibus van lijn 11a die voor mijn neus voorbijrijdt (de bevestiging dat deze bus nog steeds rijdt) ook een groep kajakkende kinderen aan de brug over de Ourthe die me doen denken aan de keer dat ik met school naar Barvaux toe ging om daar ook onder meer te gaan kajakken. Het deed iets nostalgisch met me, om zo die kinderen allemaal druk te zien doen aan de kade terwijl de docent wanhopig probeert ze aan het zwijgen te krijgen om ze de veiligheidsvoorschriften en verdere instructies te verkondigen.
Eenmaal op het station van Barvaux wordt het wachten op de trein naar Liers, want die moet op tijd zijn om mijn trein ook op tijd te laten zijn. Ik heb een overstap van vier minuten in Melreux-Hotton, de volgende halte praktisch, maar de treinen ervoor waren al licht vertraagd. De trein naar Liers is een klassiekje en deze komt op tijd aan, maar de tegentrein, een Desiro, komt met drie minuten vertraging aanrijden. Het nachtmerriescenario komt opdoemen: het wordt secondenwerk om bus 13 nog te halen. De trein komt nog steeds met drie minuten vertraging in Melreux-Hotton aan, maar niet aan het spoor dat het dichtst bij de straat ligt, want dat spoor is onderwerp van onzichtbare werkzaamheden, dus storm ik met een rotgang de voetgangerstunnel af, om dan aan het uiteinde van het stationsgebouw erachter te komen dat de weg is afgesloten met een rood net waar ik niet omheen kan, zonder het hele stationsgebouw om te moeten gaan rennen, dus beklim ik een hoopje aarde, om dat te gebruiken om over dat net te springen. Dat lukt wonderwel en het eindsprintje maakt dat ik op tijd bij de bus aankom. De motor stond nog uit, maar eenmaal ik binnen ben, ging de motor aan.
De combinatie van lijn 13 en 15/2 van respectievelijk Melreux-Hotton naar La Roche-en-Ardenne en verder naar Houffalize is een lange, maar mooie tocht door de Famenne en de Ardennen, langs de loop van de Ourthe, van hoog naar laag en vice versa. Er is een overstap nodig in La Roche-en-Ardenne van ongeveer drie kwartier en die tijd kan ik goed gebruiken om door La Roche-en-Ardenne te lopen. In plaats van dat de bus bij de halte Quai de l'Ourthe stopt, stopt deze bovenaan een heuvel met uitzicht op de stad bij een "Arrêt Provisoire" (vervangingshalte) en ik heb eigenlijk geen idee gehad dat er werkzaamheden zijn (zal ik wel over het hoofd gezien hebben), maar ach, zo kan ik vanaf het punt waar een tank staat ook naar beneden toe lopen naar het centrum, met onderweg een mooi uitzicht op het centrum en het kasteel. De reden waarom de halte is uitgevallen zijn werkzaamheden aan de brug waar de bussen overheen zouden moeten, en een tijdelijk voetgangersbruggetje lost dat probleem natuurlijk niet op. Eigenlijk doen alle bussen het centrum nog steeds aan, maar dan wel bij de halte Quai du Gravier die aan de andere kant van het centrum te vinden is. Het is uitvinden waar de bus voorbij zal komen rijden en of de bus van lijn 15/2 er überhaupt wel stopt (en of ik niet toch bij die Arrêt Provisoire terecht moet) maar met een beetje rondvragen in mijn beste overlevingsfrans heb ik genoeg vertrouwen dat de bussen die halte wel degelijk aandoen en dat ik aan de andere kant van de zijde met de abri's goed sta: ik ben niet de enige die deze bus hebben moet. Intussen begint het tijdens de korte stadsontdekkingstocht het nog te regenen ook, maar ja, dat zal hopelijk nadat ik aangekomen ben in Houffalize, zeg maar na ongeveer drie kwartier wel voorbij zijn. Nou, het kwam naar beneden gestort, maar inderdaad bij aankomst in Houffalize werd het weer droog. Hoe bestaat het toch ook...
Ik wilde eigenlijk bij de halte Barrière N30 uitstappen, maar ondanks dat ik het stopknopje indrukte, stopte de chauffeur er niet. In plaats daarvan reed hij door naar de halte erna met de naam Spar. Vanaf deze Barrière wilde ik de 'barrière' af naar beneden lopen om zo de blik over de stad vast te kunnen leggen, maar nu moet ik dus naar boven toe lopen en weer naar beneden. Dat maakt hongerig, maar vooral het idee dat ik nog een busritje te gaan heb en daarna een weg terug naar huis per trein van meer dan zes uur te gaan heb maakt dat ik me best dan maar bevoorraad. Ik loop een 'frietkot' binnen en vraag om een klein patatje. Een kleine portie was de bak niet echt, want het was een enorme hoop met druipende friet die nog aan het zweten was van de frituurolie. Knapperig was de friet wel. Om de overleving te verzekeren nam ik er nog een gehaktballetje bij.
De laatste bus van de dag is bus 163c naar Gouvy. Deze bus biedt ook hier weer vier minuten overstaptijd en dat begint wat traumatisch te worden omdat de bus ook hier met drie minuten vertraging aankomt. Als ik deze IC naar Liège mis, komt er dus gewoon twee uur helemaal geen trein naar Liège en dat lijkt me best ernstig. Als het er meer zouden zijn, had ik de bus kunnen laten schieten en bus 1011 van een uur later kunnen nemen in Houffalize en me nog eens blauw betalen ook omdat de bus rijdt onder het Horizon+-tarief. Ach, als de bussen van lijn 1011 en andere expressbussen ook nog eens wifi hadden zou ik het nog wel kunnen begrijpen, maar verder is het gewoon een dure bus. Nu heb ik dus de moed bij elkaar geraapt om in te stappen in bus 163c. De bus loopt twee minuten in en dus kan ik nog het station op rennen, naar de voetgangerstunnel en het perron op, om zo op tijd de intercity in te klimmen die er al klaar stond. Ik merk terwijl ik het station doorren dat het helemaal is gemoderniseerd, maar de dienstregeling is nog steeds hartstikke verouderd, net als de I10-rijtuigen, hoewel die wel erg comfortabel zijn.
Zo kom ik dus zonder kleerscheuren weer in veilig terrein na een overstap van weer meer dan een half uur, te weten in Maastricht. Ik krijg een gemoderniseerde VIRMm cadeau voor de twee en een half uur durende terugweg, om daarna in Amsterdam Centraal weer de oude SGMm te nemen. Die reizen terug naar huis gaan de ene keer sneller dan de andere zeg maar...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten