dinsdag 30 juni 2015

10 juni 2015 - Tournai - Binche

Tournai (in het Nederlands Doornik genoemd - ik zal die naam om en om gebruiken) is een stad, gelegen in de Waalse provincie Henegouwen (net als Charleroi die ik vorige keer aandeed) die ik vorig jaar meer dan één keer aandeed en volgens mij heb ik die stad zelfs het vaakst bezocht van alle Belgische plaatsen. Dat is op zichzelf bijzonder, maar dat is nog bijzonderder als je weet dat ik deze stad zelf nog nóóit in ben geweest om eens nader te bekijken van binnen. Het knaagde aan me dat ik nooit eens de stad ben ingegaan terwijl ik zo vaak hier geweest ben om van trein naar bus over te stappen en vice-versa. Deze dag zou daar verandering in brengen, en hoe! Vroeg opstaan was een vereiste om deze reeks steden aan te kunnen doen, want deze keer had ik geen ruimte tot uitloop in de route gelast. De wandelroutes waren zoals wel vaker erg breed gepland qua tijd en dat zou de hele tocht desondanks rustig moeten laten verlopen. Zo geschiedde dat ook gelukkig.

De foto's vind je zoals gebruikelijk HIER, maar hieronder staan er alvast een paar:

De Pont des Trous, gelegen aan de Schelde (of l'Escaut zoals de Fransen het nog wel eens noemen).
Een omwalling met schaduwspel.

De route

Stedentochten benodigen een zeker onderzoek naar de locaties van alle bezienswaardigheden. Ik had nog een oude route opgeslagen van vorig jaar en omdat die te lang was om te passen binnen het tijdsbestek van drie uur om de stad door te komen, heb ik die ingekort tot alleen de kern. Toegegeven, drie uur is veel tijd, maar om nu een route van 2:30 in snelwandeltempo te gaan doen werkt niet mee met het warme weer van die dag: 21°C.

In Binche had ik iets minder tijd om de stad door te struinen, maar omdat het een kleinere stad is (met een veel groter fort er binnenin gebouwd), was iets minder dan een anderhalf uur prima te doen.

06:16-Bushalte Busstation ZandvoortB80(ri. Amsterdam)
06:26-Bushalte Heemstede-AerdenhoutConnexxion
06:332Heemstede-AerdenhoutIC(ri. Dordrecht)
07:413bDordrechtNS
07:575DordrechtIC(ri. Vlissingen)
08:194aRoosendaalNS
08:243aRoosendaalST(ri. Puurs)
08:301EssenNMBS
lopen
09:073EssenIC(ri. Brussel)
10:329Brussel-ZuidNMBS
10:458 11Brussel-ZuidIC(ri. Kortrijk)
11:512TournaiNMBS
lopen
14:442TournaiIC(ri. Namur)
15:497Charleroi-SudNMBS
16:09-Metrohalte Charleroi-SudM2(ri. Anderlues)
16:52-Metrohalte Anderlues MonumentTEC
lopen
17:22-Bushalte Anderlues MonumentB136(ri. La Hestre Cité)
17:40 17:52-Bushalte Binche Avenue De BurletTEC
lopen
19:202BincheIC(ri. Turnhout)
21:017MechelenNMBS
21:258MechelenIC(ri. Amsterdam)
23:59 00:008Amsterdam SloterdijkNS
00:02 00:037Amsterdam SloterdijkIC(ri. Den Haag)
00:12 00:176HaarlemNS
00:39 00:418HaarlemSP(ri. Zandvoort)
00:49 00:522Zandvoort aan ZeeNS

De wandelroutes:

Respectievelijk: Tournai en Binche.

Wat ik allemaal beleefd heb

De tijd en route naar België zijn identiek aan de route van de reis naar Charleroi. Weerom probeert 9292 mij de intercity naar Den Haag Centraal aan te smeren van 06:48, waarbij ik na een cross-platform overstap in Leiden Centraal de directe trein naar Vlissingen kan nemen, met een lage kans op een zitplaats. Mispoes: ik neem de eerste trein die ik zie in Heemstede-Aerdenhout en dat is eveneens weerom de intercity naar Dordrecht van 06:33. De overstaptijd is even lang als wanneer ik de intercity naar Den Haag genomen zou hebben, maar ach, ik kan tenminste mijn plaats opeisen. De reis naar Roosendaal verloopt zonder noemenswaardigheden en verder daarmee ook stipt.

In Roosendaal zijn de poortjes intussen gesloten en dat zie ik terugkomen in de reis. De kaartenautomaat spuugt opnieuw een spotgoedkope eenmalige OV-chipkaart uit voor naar Essen, en ja, voor de terugrit zou ik daar de poortjes in Roosendaal mee kunnen openen. Eigenlijk zou ik voor de volgende reis op deze wijze een eersteklaskaart moeten kopen voor dat lullige afstandje. Dat kan niet meer dan vijf euro kosten en dan kan ik tenminste zeggen dat ik eerste klas naar België ben geweest. Als dat kaartje wordt aanvaard, weet ik genoeg: dan kan ik een eersteklaskaart kopen en de abonnementkorting erbij eisen (terwijl deze tweede klas is). De conducteur controleerde niet eens of ik wel een geldig abonnement had om die korting op te eisen. Dat biedt perspectief, toch wel. Eenmaal in Essen koop ik mijn drie Go-Passen, waarbij de Go-Pass van Binche naar Roosendaal €7,50 kost in plaats van de gebruikelijke 07,40. Dat is toch wel vreemd, maar wat anders aan dit kaartje is, is dat deze iets groter is dan de andere twee Go-Passen (Essen-Tournai en Tournai-Charleroi), en dat er een QR-code op te vinden is waarmee de poortjes in Roosendaal geopend kunnen worden. Maakt dit het, dat dit kaartje dus 10 cent meer kost?

In Essen staat een varkensneus en een klassiekje in CityRail-uitvoering te wachten, net als de vorige keer. Ditmaal ben ik in de CityRail gaan zitten - ik had niet zo'n zin om weer een hele heenrit in varkensneuzen te moeten gaan zitten. Eenmaal in Mechelen krijg ik controle: het antwoord van de conducteur is s'il vous plaît terwijl ik toch echt Doornik heb ingetoetst in de automaat. De intercommunautaire toestand is ondoorgrondelijk. Evenmin is de reden waarom station Vilvoorde er ontiegelijk pauper uitziet doorgrondelijk, want geef de overkapping één trap en het stort van ellende in elkaar denk ik zo.

In Brussel-Zuid is het overstappen geblazen voor de trein naar Doornik, maar op het spoor waar deze trein zou gaan vertrekken staat een stoptrein naar Dendermonde die maar niet wegging. De conducteur aan boord probert door het openen van allerlei kastjes en dergelijke de reeds gesloten deuren te openen omdat een groep voor de helft binnen stond en voor de andere helft buiten. Het systeem heeft hier geen tijdig antwoord op en we worden verwezen naar spoor 11 waar de trein nu zou gaan vertrekken. Een volksverhuizing vindt plaats en ik vraag me tijdens het op en afgaan van de roltrappen af of iemand al niet eens op het idee gekomen is om de roltrappen breder te maken dan de standaardbreedte... De trein van dienst blijkt en M6-dubbeldekker te zijn. Dat is mooi, want die dingen rijden prettig. Achterin en voorin de trein ontdek ik dat er stopcontacten te vinden zijn (ik spreek over de tweede klas) en dat geeft dat ik mijn tablet op netstroom kan laten draaien zonder de batterij leeg te laten lopen.

Ik krijg net na Edingen (Waalse grens) een SMS: "welkom in België". Een SMS die ik in Essen ook al gehad heb. Zouden de mobiele operatoren al stiekem Vlaanderen en Wallonië als aparte landen zijn gaan beschouwen, of zenden ze die SMS alleen maar om de mensen te laten herinneren dat ze zich nog altijd in België bevinden? Wie weet...

Eenmaal net voor twaalven: je suis retournai en ik had gelijk: ik had deze stad zeker eens echt aan moeten doen. Bij dezen dus gedaan en ik kan zeggen dat het een van de mooiere steden van het land is. Het is nog altijd een typisch Belgische verkeerschaos, maar dat is nu eenmaal typisch. Los ervan dat bijna alle verkeerslichten in het centrum kapot waren (lees: gesloopt), was de sfeer goed, levendig, de terrassen waren vol, de springfonteintjes sprongen vrolijk de lucht in, al leek het maar net dat wanneer ik mijn camera erbij pakte de springfonteintjes er plotseling mee ophielden.

Een voorproefje op de zomer zo, dit prachtige weer.

Los ervan dat ik naar Tournai ging omdat ik het zo vaak heb aangedaan zonder de stad zelf in te gaan per voet, kon ik daar ook alvast kaartjes voor de bus kopen (voor de tocht naar Luxemburg). Ik had een multiflex en een dagkaart voor ogen, maar dit werd één kaart: de Mobib. Het equivalent van de OV-chipkaart, maar dan net effe anders. Er zit net zo'n chip op als op mijn bankpas en het lijkt eenvoudiger in gebruik. Opvallend is dat ik een gepersonaliseerde Mobib kreeg met foto en al zónder deze te moeten aanvragen om er überhaupt aan te kunnen komen. Nogal anders is dat in Nederland waar de gepersonaliseerde OV-chipkaart aangevraagd moet worden en er gauw twee dagen overheen gaan om deze kaart te kunnen bestellen (met misère rondom het invoegen van een pasfoto bij het bestellen ervan via de website...). Hier kreeg ik deze gewoon aan de balie, er werd eventjes met de webcam een fotootje gemaakt en klaar was Jean. De gepersonaliseerde kostte overigens hetzelfde als een anonieme en dit blijkt zijn voordelen te hebben. Op de kaart werden twee multiflexen met korting gezet (er liep een actie) en voor de NMBS kan ik in de vakantie het zogenoemde Go-Unlimited reisproduct erop zetten: voor 25 euro een maand lang onbeperkt door België reizen. Het systeem m.b.t. het reizen is anders: in Nederland moet er ingecheckt worden en uitgecheckt maar hier hoeft men maar één keer in te checken en dat is het eigenlijk wel. Er is geen sprake van een kilometertarief, maar enkel van eenmalige reizen (lange en korte afstanden), waardoor de prijzen erg kunnen variëren: duurder voor korte afstanden mar goedkoper voor langere. De kaart moet voor een beeldscherm gehouden worden en er moet dan een product worden aangetoetst (en het aantal reizigers, voor meereizigers) en dan moet er nog eens 'gemonteerd' worden (vrij van het franse monter en op de lijnfilm om en om weergegeven Je monte, je valide!, dat wel erg lijkt op het Je bip, je passe! in Lille... ik vraag me wel af hoe dit goed kan gaan qua zwartrijden. Iemand kan nu nog makkelijker opteren voor een korte afstand terwijl deze een lange afstand wil rijden, maar daar zijn de controleurs voor.

Eenmaal terug na een mooie, geslaagde rit in Tournai (waar de hooikoorts weer flink opliep - gelukkig droeg ik een zonnenbril) betrad ik de trein naar Charleroi en daar zat iemand die al vóór vertrek een conducteur aan de stoel had. Volgens mij is dat een traditionele zwartrijdster, zeker toen de conducteur wegliep met een diepe zucht en Tot morgen. Denk ik. zei. Dat is pas treurig. Nee, echt vrolijk was hij niet, ook bij mijn controle.

De tocht liep over de lijn langs Péruwelz, een lijn die ik eens in de vroege ochtend heb gereden met een spitstrein naar Mons die letterlijk overal stopte: zelfs op kleine gehuchten met meer een laag grint en een paar lantaarnpaaltjes dan een volwaardig station. De trein bestond uit een lange slang aan M4-rijtuigen (vergelijk het met de intercityijtuigen in Nederland) die banken hebben, vergelijkbaar met de banken in de gemoderniseerde klassiekjes, maar dan met aan één kant een bank die lang genoeg is om erop te kunnen slapen. Deze trein was te lang voor deze kleine pauperstationnetjes en bij een halte genaamd Harchies nam de slang een hele spoorwegovergang in beslag, die deels de passagiers in het wild moest laten uitstappen (met meerdere haltes was dat zo, tussen de struiken etc.). Deze trein wordt ook wel de trein van Di Rupo genoemd, omdat de toenmalige premier van België burgemeester was van Mons en nadat deze P-trein Mons bereikt had, reed deze zonder tussentops direct door naar Brussel.

Deze trein van vandaag ging echter niet naar Mons, maar naar Namur, waarbij ik in Charleroi de trein al vroegtijdig verliet om deze te verruilen voor de prémetro. Ik wilde ermee naar het eindpunt van de eerste en enig volledig voltooide metro-/tramlijn gaan in Anderlues, om van daaruit over te stappen op de bus naar Binche. Dit is een maffe lijn: in het begin is het overduidelijk een metro (met materieel voor een tram, hoewel die wel uit hetzelfde tijdperk komt als de trams in Den Haag) met een metrobrug en alles. Later bij de halte Petria wordt de metro officieel een tram volgens een bord dat aan de bovenleiding hangt. De - intussen zo gemetamorfoseerde - tram nadert Anderlues en deze buigt plots van de weg naar het gras, waarbij deze dwars door wat achtertuinen rijdt. Ik zie nog net uit het raam een gezin dat aan een tafeltje zit te drinken, naar de tram kijken, waarbij de achtertuin én het huis enorm dicht tegen de metrolijn ligt. Het is echt een rare wereld... een tramlijn die dwars door iemands achtertuin loopt. Het eindstation was ook ronduit niet indrukwekkend met enkel wat strookjes aan stoep dat de halte vormde. Binnen de tram is ook geen reizigersinformatie te vinden, dus alles moet geschieden op basis van goed opletten en aftellen hoeveel haltes er nog te gaan zijn.

Bij aankomst reed bus 136 net weg. De tram kwam aan om 16:52 en op datzelfde tijdstip vertrok deze bus ook. Ik kon een half uur wachten (deze dienstregelingen zijn positieve uitzonderingen m.b.t. buslijnen in België, zeker buiten de stad!) en in de tussentijd kon ik Anderlues even in. Gedomineerd door hangjongeren met luide muziek waarbij de putain het weer zwaar te verduren kreeg vanuit de speakers. De bushalte van Anderlues Monument (precies tegenover de plek waar de tramhalte ligt) stelde niets voor, geeneens een bankje, enkel een pauperhekje dat zijn beste tijd gehad heeft om de afval erachter ontoegankelijk te maken. De bus komt op tijd, maar toch komt deze wat later twaalf (!) minuten later aan omdat we vlak ná Anderlues een geruime tijd in de file hebben gestaan. Och, de spits. Wel schijnt het zo te zijn dat in bijna alle bussen van de TEC de radio continu aan staat op VivaCité (RTBF-staatsradio natuurlijk voor een staatsbedrijf als de TEC, vergelijk de zender een beetje met 3FM, al heeft het eerder zo'n smaak van Radio 2 vind ik).

Binche wordt wel eens bestempeld als grauw en lelijk, omdat het één van die typische mijnsteden wordt gezien die in een vergevorderd stadium van verval zijn geraakt. Welnu viel dat hier eigenlijk wel mee in vergelijking met andere steden in het land. De algemene indruk is natuurlijk pover van uiterlijk, maar de fortificatie door de stad heen met grote ommuringen die in de hele stad te vinden zijn maakt Binche uniek en toch wel aantrekkelijk en mooier dan een een of ander saai, nietszeggend gat als La Louvière, waar ik normaal gesproken bijna een uur zou moeten wachten als ik van Tournai naar Binche zou gaan zonder om te rijden via Charleroi - dat zou ik qua vermaak niet overleefd hebben.

Het station van Binche is ook in verval terwijl het zo'n mooi, neogotisch monumentaal pand is met allerlei borden en ornamenten uit de tijd toen het station gebouwd werd: 1905. De dientregeling geeft aan dat de trein op spoor 1 vertrekt, maar zelfs de planning online zegt dat deze van spoor 2 vertrekken zal. Het is een klassiek motorstel, en slechts één, voor een intercitydienst naar Brussel, Antwerpen en verder naar Turnhout. Ik besloot voorin te zitten en de deur naar de cabine staat open: even een blik werpen op het wapenarsenaal dat deze jaren '60-bak vooruit moet helpen met horten en stoten en een maximumsnelheid van 140km/u. Ik ga zitten op de brede bank waar ik goed zicht heb op het spoor voor me. De klassieke muziek van Klara gaat op en het wordt twee uur lang (!) zitten en genieten geblazen van het uitzicht door de bijna rudimentaire doorloopkop. Het wordt goed druk als we eenmaal in Halle komen. Een jong dat behoorlijk stinkt naar de wiet (wie zegt dat wiet verboden is in België? De wet? Mwa, daar luistert toch bijna niemand naar daar lijkt het) komt op de bank naast me zitten, maar gelukkig daar hij snel weer weg in Brussel.

In Mechelen eruit om de laatste trein van de dag naar Amsterdam (sterker: Nederland) te nemen. Eerst wel nog even wat te eten zoeken, maar bijna alles is dicht. Ik kom een dönerzaakje tegen zoals deze ook in Nederland op de stations te vinden zijn en het lijkt wel alsof elke winkel andere vullingen heeft. In België is het helemáál anders met zelfs mayonaise tussen de sauzen als mogelijkheid en zelfs maïs en ananas als vullingsmogelijkheden. Dat heb ik nog nooit gezien en die zijn toch wel het laatste die ik zou verwachten als ingrediënt van zo'n broodje: ananas en maïs... hoe dan ook smaakte het en kon ik weer even er tegenaan om de lange rit van nóg eens drie uur uit te kunnen houden. Ik moest in Roosendaal er nog even snel uit om in te checken en mijn vermoeide hoofd vond het een goed strategisch plan om naar voren toe te lopen, zodat ik minder hoefde te lopen naar het incheckpaaltje. Het tegendeel bleek realiteit: de trein stopte niet tot het midden, maar tot het einde van het perron, dus kon ik het halve perron aflopen. Ik kwam nog op tijd de trein in, maar ik zag direct ook welk deel het drukste was en in welk deel het bijna leeg was.

Even was er onrust, want ondanks dat de borden in Mechelen aangaven dat er niets aan het handje was, meldde de omroeper in Den Haag HS dat deze trein niet in Schiphol zou stoppen en ook niet erlangs zou rijden i.v.m. een kapotte spoorbrug. Dat hield in dat we via Haarlem zouden rijden en daar moest ik nu net zijn om de trein naar Zandvoort te halen. Helaas stopte de trein niet in Haarlem, dus kon ik dezelfde route weer terugrijden. De aansluiting voor de trein naar Zandvoort kwam hoe dan ook niet in gevaar. De trein stopte wel in Amsterdam Sloterdijk om de mensen toch naar Schiphol toe te kunnen laten rijden en daar stapte ik uit om de intercity naar Den Haag te nemen. Doordat de machinist tussen Amsterdam Sloterdijk en Haarlem Spaarnwoude langzaam rijdt omdat er mensen langs het spoor gesignaleerd zijn, loopt de trein een redelijk grote vertraging op van rond de 8 minuten. Dit zou de sprinter naar Beverwijk ook op gaan lopen (op het bord wordt +10 minuten weergegeven) en de laatste trein naar Zandvoort ook op gaan lopen. Dit is toch wel het moeilijkste van de reis: lang wachten, meer dan 20 minuten, terwijl ik moe was en ik geen geduld had. Het was afzien en afwachten, toen daar met een toch nog kleine vertraging de trein naar Zandvoort aankwam. De trein kwam toch dusdanig laat aan, dat deze een minuut na aankomst direct weer vertrok naar Haarlem, alwaar de dienst gestaakt zou worden. Zo hield de dag voor mij ook op.

Iets om over te verwonderen

De slager in kwestie moest in een rare masochistische bui geweest zijn toen hij besloot dit voor zijn deur te zetten...