zaterdag 30 december 2017

22 november 2017 - Nederlands en Vlaams Limburg: van Maaseik naar Stramproy

Deze dag staat enerzijds in het teken van schaamteloos reizen over de grens omdat het gratis kan en mag, en anderzijds het opsnuiven van een stukje familiegeschiedenis. Dat laatste is de drijfveer geweest voor de bestemming van vandaag, want waarom zou je dan naar een oord als Molenbeersel toe willen gaan, in een schoolbus willen stappen met brullende apen en dan nog eens een stuk te willen wandelen naar een tamelijk betekenisloos gehucht in het noorden van Limburg? Wel, er zijn genoeg betekenis geachte oorden waar men ook wel naartoe wil gaan zonder dat men het besef heeft dat er iets van een gerelateerde stamboom aan hangt, maar toch: een oord als Molenbeersel staat allesbehalve hoog op mijn lijst. Het is weer zo'n dag waarbij ik een schakel op de route slechts op één dag in een week bezoeken kan omdat de dienstregeling het anders niet zou toelaten, maar zo'n ramp is het niet in een tijd waarin ik de dag voor het uitkiezen heb.

Een aantal foto's zijn hier te zien.

De Maas bij de grensovergang tussen Roosteren en Maaseik
Landschap in Noord-Limburg
In de achtergrond de Sint Lambertuskerk, Neeritter
De Uffelse Molen

De route

Er is maar één richting mogelijk, namelijk die vanuit Maaseik. Als er niets mogelijk zou zijn geweest, had alleen Nederlands Limburg en een kort pendeltje Weert-Roermond-Susteren-Maaseik ook een optie kunnen zijn. Dit zal pas de tweede keer zijn dat met in het lokale treinvervoer reis in dit hele jaar en dat is eigenlijk best weinig, vergeleken met het jaar ervoor.

06:07 op tijd BUS Busstation Zandvoort 80 Amsterdam Elandgracht
06:16 op tijd - Station Heemstede-Aerdenhout Connexxion
06:33 op tijd 1 Heemstede-Aerdenhout IC Amsterdam
06:55 op tijd 2 Amsterdam Centraal NSR (controle: 0)
07:05 op tijd 4 Amsterdam Centraal IC Maastricht
09:01 op tijd 1 Roermond NSR (controle: 1)
09:07 op tijd 3a Roermond ST Maastricht Randwyck
09:18 op tijd 1 Susteren Arriva (controle: 0)
lopen
10:20 op tijd BUS Susteren Raadhuisplein 65 Maaseik
10:34 op tijd - Maaseik Ziekenhuis Arriva
lopen
12:00 op tijd BUS Maaseik Campus H en R 15 Molenbeersel
12:14 op tijd - Molenbeersel Kerk De Lijn
rondlopen
12:34 +2 BUS Molenbeersel Kerk 15 Molenbeersel
12:37 +5 - Molenbeersel Grens De Lijn
lopen
14:35 op tijd BUS Ittervoort Centrum 790 Weert
14:49 op tijd - Stramproy Oude Trambaan Arriva
lopen
14:44 +2 BUS Stramproy Oude Trambaan 74 Weert
14:56 op tijd - Weert Station Arriva
15:11 op tijd 2 Weert IC Schagen
16:55 op tijd 5a Amsterdam Centraal NS (controle: 1)
17:19 op tijd 2 Amsterdam Centraal IC Den Haag
17:36 op tijd 6 Haarlem NS (controle: 0)
17:50 op tijd BUS Haarlem Vervanging Zandvoort
18:11 op tijd - Zandvoort aan Zee NS

Hoe de reis verliep

Mijn stamtraject, Haarlem-Zandvoort, is weer onderworpen aan de jaarlijkse opheffing van het treinverkeer door extensieve werkzaamheden. Het betekent dat ik de vervangingsbus in mag, maar eigenlijk heb ik er helemaal geen zin in, dus ga ik in volle ironie maar met de 'gewone' bus. Daarbij, als ik met de gewone trein had kunnen rijden, had ik toch geen aansluiting gehad in Amsterdam op de trein naar Maastricht, dus de bus heeft ergens hier weer een 'voordeel'. De rit naar Roermond is verhaalloos: het klassieke patroon van het herhaaldelijk toe- en afnemen van reizigers gedurende de rit doet ook nu zich weer voor, alhoewel de trein wel een stukje rustiger is dan normaal. Het zal vast met de 'tienminutentrein' te maken hebben, die het reizigersvolume tussen Amsterdam en Eindhoven heeft verspreid over meerdere ritten, maar niet per se meerdere treinen. Het is een kort stukje naar Susteren.

Omdat ik niet zeker ben van de aansluiting in Susteren op de buurtbus naar Maaseik besluit ik maar om een beetje rond te kijken in Susteren. Het is een typisch Limburgs dorp met een oude, zuidelijk aanvoelende dorpskern met een waterpomp die er eerder symbolisch bijstaat omdat deze geen water oppompt. Het is een relatief nieuw ding die eens geschonken is door de lokale bank die toen nog in het dorp te vinden was, met lichte nadruk op toen en was. Het gebouw waar de bank in gevestigd was, staat er nu leeg bij, met als enig aandenken een groot logo op het dak en een pinautomaat. In het dorp is een kerk van flink postuur te vinden en elders een kanon die tegenover het raadhuis staat, vlakbij de bushalte.

Limburg zou Limburg niet zijn zonder het grote aantal wegkruizen.
Sint-Amelbergabasiliek
Dorpskern van Susteren
Het kanon bij het Raadhuis

Het buurtbusje naar Maaseik is het enige vervoer door Susteren zelf heen en het tussen Susteren en Maaseik gelegen oord Roosteren zelf in en aan het einde van de rit besluit ik bij de halte ziekenhuis uit te stappen. De chauffeur vraagt me nog of ik er iemand heb weten liggen, waarop ik ontkennend antwoord, en het lijkt me ook sterk dat ik daar iemand zou hebben weten liggen: het ziekenhuis waarnaar de bushalte genoemd is, is permanent gesloten en vervangen door een nieuwer ziekenhuis. Het ziet er alleszins niet verlaten uit, en dat is wel opmerkelijk. Ik maak wat foto's van het bouwwerk, en nadat ik dat gedaan heb zie ik twee jongens verschijnen: één met een camera en één die ertegen praat. Het zijn van die vloggers. Ze vragen aan mij of ik ook het ziekenhuis binnen wil gaan. Het zijn van de apartere soort vloggers die zichzelf eerder Urban Explorers noemen. Ik heb andere plannen voor vandaag, ik heb de omgeving van mijn voorouders te verkennen, en zodoende laat ik ze maar. Het blijkt achteraf dat ze zijn betrapt door een bewaker aldaar en er goed mee weggekomen zijn. Ze zijn zeker niet de enigen die het onroerende verloederde erfgoed in Europa bezoeken voor het avontuur en de mysterie die te vinden is in de werelden die achtergelaten zijn. Het is een beetje vergelijkbaar met een bezoekje aan Doel, behalve dat het bezoeken van Doel toegestaan is.

Bushalte Ziekenhuis in Maaseik met de buurtbus
De verlaten ziekenhuis die tegenwoordig dus een magneet voor het aparte soort avonturier is.

In het centrum van Maaseik is een klein kerstmarktje aan de gang met gemoedelijke muziek. Het is veelal de lokale bevolking die praat over van alles en nog wat. Bij het eindpunt van de lijn uit Susteren zie ik geen bus staan, maar evenmin een bus die naar Molenbeersel toe gaat. Deze gaat gek genoeg echter wel vanuit een halte die een school bedient, ver weg van het centrum staat. De halte is terug te vinden op Google Maps, maar de locatie staat ergens goed verborgen op een plek waar geen weg staat vermeld. Er is een wandeling voor nodig van anderhalf kilometer langs een doodsaaie strook asfalt, maar ja, veel anders verwacht ik anders ook niet van volgebouwd Vlaanderen.

Sint-Catharinakerk, Maaseik
Munnikenstraat
Boomgaardstraat
Markt
Markt
Bosmolen
Weertersteenweg
Bushalte Campus H en R

De school heeft een uitstraling van een internaat, een leerfabriek of gewoonweg een educationele gevangenis. Wat me opvalt is het grote aantal touringcars en andere grotere particuliere bussen die er staan, met name met Nederlandse kentekens; de enorme zonnepanelen bij de parkeerplaats en de bushalte die er eigenlijk geeneen lijkt die officieel is. Wanneer ik er aankom staan er geen bussen, maar ook geen paaltjes of borden die een halte van De Lijn indiceren. Na een tijdje komt er dan toch een bus aangekomen: de bus die lijn 11 naar Gent. De chauffeuse heeft nog nooit van mijn bestemming (Molenbeersel) gehoord, maar ze wist wel dat er nog meer bussen zouden komen - wellicht dat mijn bus daar wel tussen zou zitten. Ik zag in de mobiele planner van NMBS dat er twee bussen met hetzelfde lijnnummer en dezelfde bestemming op één minuut van elkaar zouden vertrekken vanaf dezelfde halte. Foutje zeker, maar het blijkt te kloppen en het is nodig ook met een plotse enorme toestroom aan scholieren bij de bushalte: mijn bus zat alvast goed vol, maar ik stond er al vroeg bij, dus kon ik al vlot een plekje claimen. Wij vertrekken eerder, maar we worden ingehaald door de tweede bus, omdat er een klojo in de bus zit die continu op het stopknopje aan het drukken was. Een meid maakt er een opmerking over, maar dat wordt gepareerd door het tjappie door te roepen dat de chauffeur door mag rijden naar de grens. Bij de halte Molenbeersel Kerk stroomt de bus voor de helft leeg, samen met mij, omdat ik nog een beetje van het dorp bekijken wil. Ieder kwartier komt er immers nog een bus voorbij tot het moment dat de school echt uit is en iedereen geacht is opgedonderd naar huis te zijn.

Oudekerkstraat, Molenbeersel
Zorgvlietmolen
Sint-Leonarduskerk, Molenbeersel
Oude dingen die er mooi uitzien die allang niet meer actueel zijn laten we natuurlijk staan
De typische harmonie van een bushalte die enkel bedient wordt door schoollijnen. Een afwijkende woensdagdienstregeling en een stortvloet aan doorkomsten op het moment dat de school uitgaat.
Een bus van lijn 15 komt aangereden.

Na twintig minuten komt de volgende geplande bus naar de grens bij Molenbeersel voorbij, die een stuk rustiger is. Bij het naderen van de halte Grens is de bus helemaal leeg, op één iemand na. Het is degene van wie de enige fiets is bij de kleine fietsenstalling die vlak naast de vieze, ietwat verborgen haltepaal staat. Het staat bij een groot, kaal stuk asfalt, zonder veel huizen in de buurt, alsof men daar nog zich kan bedenken om om te keren.

De grens is bereikt: tijd om om te keren, om de halte voor verlaten achter te laten.
Dat een halte bedient wordt door twee lijnen wil niet zeggen dat het een drukbezochte halte is. Nou ja, drukbezocht... op één uur van de dag is het drukbezocht. De andere uren weer niet.

Er rijdt geen bus meer van Molenbeersel naar Stramproy, dus loop ik het stukje naar Stramproy, waarbij ik weer het verschil tussen de Vlaamse weg en de Nederlandse weg weer al lopende hautnah kan ervaren; de plotse overgang van een 'volgegoten strook asfalt/beton' met huizen die er zeer dicht tegen gebouwd zijn naar een keurige donkere laag asfalt met stroken groen die alomtegenwoordig zijn. Tot 2016 reed er een uurlijkse dienst tussen Roermond en Molenbeersel tot aan die bushalte net over de grens, maar sinds Arriva de touwtjes in handen heeft is die verbinding geschrapt. Dat had mij in dit geval nog goed uitgekomen, maar daar kom ik een jaar te laat voor vrees ik zo.

De Limburgers heten u welkom
Terug in bewoond gebied
Groene veldjes, boerderijtjes.
Dorpskern van Stramproy
Standerdmolen Sint Jan
Maoskapel
Molenweg

In Stramproy wordt het tijd voor een buurtbus naar Neeritter, de plek waar ene Hendrik van Geelen burgemeester van was in de zestiende eeuw: één van de voorvaderen. De jongste tak van de stamboom is van twee generaties terug, in Stramproy, vanwaar ook de eerste bestemming in Nederlands Limburg. De dorpskern van Neeritter doet veel historischer aan en het ligt eveneens tegen de Belgische grens aan. Het kasteel van Kinrooi ligt op loopafstand en het moet gezegd: ik ben eerder in Kinrooi geweest, als onderdeel van een wandeling van Ohé en Laak naar het witte stadje Thorn. Dat ik er toevallig voorbijloop is dan ook niets anders dan toeval, want los van dat kasteel, die overigens niet eens in de buurt van mijn route lag, is er, op een kerk, wat oude huisjes en een enorme bouwput na met een weg in aanleg die er braak bij ligt terwijl deze nog helemaal naar nergens toe leidt, is er weinig interessants te zien.

Neeritter
Grenspaal
Kasteelwatermolen Borgitter
Kasteel Borgitter
Neeritter
Kerstboom
Neeritter
Driessensstraat
Molenweg
Ittervoort
Oud gebouw met oude maalstenen die gebruikt zijn in molens.

Toen ik net aankwam in Stramproy heb ik een molen zien staan, waar op deze dag toevallig een open dag plaatsvond. Ik had een buurtbus nog staan die om het uur rijdt, dus een direct bezoek kon niet, maar na de wandeling bij Neeritter en Ittervoort kon ik vrij nog de molen bezoeken. Het blijkt dat op de tweede en vierde woensdag van de maand en elke tweede zaterdag van de maand deze molen een opendeurdag heeft en dat deze dag de molen voor het laatst dit jaar open is. Profiteren van dus. Ik heb eerder molens gezien, van het type stellingmolen en beltmolen, maar nog niet van het type standerdmolen, welke deze molen - de Sint Jan - is. Het blijven machtige constructies met ingenieuze constructies die het werk van de molenaar een stuk makkelijker gemaakt hebben, van allerlei verborgen luikjes, diverse remmen en andere mechanismen om het draaien van de molen eenvoudiger te maken, alhoewel het nog steeds geen licht dingetje is die je in je eentje kan beroeren.

Blik over het Weerterland vanuit de Sint-Janmolen. In de verte is vaag ook de Sint Annamolen in Tungelroy te zien
De Sint-Jansmolen van binnen

De weg terug is een voldane weg: een halfuurlijkse bus naar Weert en een directe trein naar Amsterdam. Geen directe trein vanaf daar naar Zandvoort, want tja, werkzaamheden. De vervangende bus naar Zandvoort was echter niet al te vol: het lijkt net alsof iedereen - zelfs in de spits! - niet zit te wachten op een vervangende bus. Alleen toeristen die toevallig in Zandvoort zijn willen nemen zoiets, en ik, die weer geen zin heeft om weer de gewone bus te nemen, die ik al op de heenweg heb genomen. Afwisseling soll sein, zeker?

Station Weert, met een sprinter die net aankomt uit Tilburg.

5 opmerkingen:

  1. Je reisverslagen worden steeds interessanter om te lezen. Wat de lezer graag zou willen weten denk ik is wat meer over je voorgeslacht. Komt je familie oorspronkelijk uit Molenbeersel?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Mijn grootvader en grootmoeder komen respectievelijk uit Limburg (deze streek waar ik ben geweest) en Noord-Brabant. Veel verdere voorouders komen uit Vlaanderen, die streek.

      Verwijderen
    2. Heeft er iemand in je familie ooit een stamboom gemaakt? Dat is leuk werk. Beetje zoeken in nationale en plaatselijke archieven

      Verwijderen
  2. Ook de foto's zijn erg mooi en vormen een perfecte aanvulling op de tekst. Of andersom natuurlijk.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Wat ik bedoel is, dat ik als lezer dat interessant zou vinden.

    BeantwoordenVerwijderen